تفاوت هاست و سرور چیست؟ آیا هر دو یک مفهوم هستند؟

وقتی صحبت از شبکه‌های کامپیوتری و ذخیره‌سازی داده‌ها می‌شود، به دو اصطلاح «هاست» و «سرور» برمی‌خوریم که اغلب به‌جای یکدیگر به کار می‌روند. آن‌ها نقش مهمی در ساده کردن ارتباط و تبادل داده‌ها از طریق اینترنت ایفا می‌کنند؛ اما هرکدام یک مفهوم هستند که برای اهداف مختلفی استفاده می‌شوند. برای همین، لازم است تا تفاوت بین این دو را کاملاً درک کنید. درک تفاوت هاست و سرور کمک می‌کند تا بتوانید انتخاب دقیق‌تری بین آن‌ها داشته باشید و نیاز خود را به‌شکل مطلوب‌تری برطرف کنید. در این مقاله

مفهوم هاست چیست؟

اولین چیزی که برای راه‌اندازی یک سایت نیاز دارید هاست یا فضای میزبانی است؛ در هاست چیست گفتیم که این مفهوم چه کاربردی دارد و انواع آن کدامند. اما بیایید مفهوم هاست (Host) را با یک مثال توضیح دهیم؛ اگر برای یک سرور فیزیکی، چند کاربر (User) با امکان دسترسی محدود به منابع سرور تعریف شود، این امکان وجود دارد که هر حساب کاربری را به‌صورت جداگانه در اختیار متقاضیان قرار گیرد. به هر یک از این حساب‌های کاربری، هاست گفته می‌شود.

هاست‌ها به‌صورت اشتراکی از منابع سرور استفاده می‌کنند و دسترسی محدودی به آن‌ها دارند. در واقع هاست، پایه‌ای‌ترین و ساده‌ترین نوع خدمات هاستینگ است که برای سایت‌های کم‌ترافیک پیشنهاد می‌شود و به پهنای باند و توان پردازش بالایی نیاز ندارد.

مفهوم سرور چیست؟

سرور (Server)، یک کامپیوتر فیزیکی است که برای ارائه خدمات هاستینگ وب مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌زبان ساده، بیشتر سرورها، شبیه کامپیوترهای خانگی هستند و تفاوت چندانی با آنها ندارند؛ اما معمولاً قدرت آن‌ها بیشتر است. هنگامی که از یک ارائه‌دهنده خدمات هاستینگ، یک سرور می‌خرید، ادمین (Administrator) آن سرور می‌شوید و منابع سرور مانند پهنای باند، سی‌پی‌یو، رم و .. به‌صورت اختصاصی در اختیارتان قرار می‌گیرد و دیگر قرار نیست به طور اشتراکی همزمان با کاربران دیگر از آن‌ها استفاده کنید.

اکنون که مفهوم هاست و سرور را درک کردید، در قسمت بعد با تفاوت هاست و سرور آشنا خواهید شد.

تفاوت اصلی هاست و سرور

در تصویر زیر تفاوت هاست و سرور را می‌توانید ببینید تا کاملا برای شما فرق این دو جا بیفتد. هاست و سرور از چند جنبه زیر با یکدیگر تفاوت دارند:

• فرق هاست و سرور از نظر دسترسی منابع

یک تفاوت هاست و سرور، سطح دسترسی آن‌ها به منابع است. وقتی که خدمات هاست را انتخاب و خریداری می‌کنید، منابع اشتراکی در اختیارتان قرار داده می‌شود؛ یعنی منابعی که با هاست‌های دیگر مشترک هستند.

اما هنگامی که از خدمات سرور استفاده می‌کنید، به کلیه منابع مانند پهنای باند، سی‌پی‌یو، رم و غیره، به‌طور کامل و اختصاصی دسترسی خواهید داشت.

• تفاوت هاست و سرور از نظر سیستم‌عامل و کنترل‌پنل

سیستم‌عامل هاست و سرور، با توجه به سرویسی که انتخاب می‌کنید، ممکن است ویندوز یا لینوکس باشد. همچنین با توجه به سیستم‌عامل، کنترل‌پنل متفاوت است. مثلاً برای لینوکس از کنترل‌پنل دایرکت‌ادمین یا سی‌پنل استفاده می‌شود. از این جنبه، فرق هاست و سرور این است که شما می‌توانید سیستم‌عامل سرور را با توجه به نیاز خود تغییر دهید؛ اما امکان تغییر سیستم‌عامل هاست وجود ندارد.

• تفاوت سرور و هاست از نظر کاربرد

دیگر تفاوت هاست و سرور در کاربرد آن‌هاست. از هاست معمولاً برای میزبانی وب‌سایت‌ها استفاده می‌شود و بر روی آن، فقط می‌توان یک سایت راه‌اندازی کرد. درحالی‌که کاربرد سرور، چیزی بیش‌از میزبانی سایت است و از آن برای کاربردهایی مانند ترید، میزبانی بازی‌های آنلاین، پایگاه داده، پشتیبان‌گیری سرور، وی‌پی‌ان و غیره استفاده می‌شود.

• فرق هاست و سرور از نظر امنیت

امنیت سرور از هاست بیشتر است؛ زیرا سرور با کلیه منابع آن در اختیار شما قرار می‌گیرد و کنترل کاملی بر روی آن دارید. همچنین می‌توانید سرور را به‌روزرسانی کنید و امنیت آن را به بالاترین سطح ممکن برسانید. اما برای هاست این‌گونه نیست و با توجه به اینکه منابع آن اشتراکی هستند، امکان به‌روزرسانی هاست توسط شما وجود ندارد، بنابرالین امنیت آن کمتر است.

• تفاوت هاست و سرور از نظر شیوه دسترسی و اتصال

فرق هاست و سرور این است که هاست برای اتصال به هاست، حتماً به اینترنت نیاز است. درحالی‌که به یک سرور علاوه بر اینترنت، می‌توان از طریق شبکه محلی (LAN) نیز متصل شد. ازسوی‌دیگر، دسترسی به هاست محدود است و فقط به‌وسیله کنترل‌پنل می‌توان به آن اتصال پیدا کرد، درحالی‌که اتصال به سرور محدود نیست و با دسترسی کامل ‌ Root یا Administrator، در اختیار شما قرار می‌گیرد.

انواع سرور کدامند؟

سرورها انواع مختلفی دارند که هرکدام برای ایفای نقش و عملکرد خاصی طراحی شده‌اند. انواع رایج سرور عبارت‌اند از:

• وب سرور (Web Server): این سرورها محتوای وب را به کاربران تحویل و به درخواست‌های HTTP از سمت آنها، پاسخ می‌دهند. آن‌ها معمولاً با تعامل با اپلیکیشن سرورها و دیتا‌بیس سرورها، محتوای دینامیک را مدیریت می‌کنند.
• دیتابیس سرور (Database Server): آن‌ها برای ذخیره و مدیریت پایگاه‌های داده استفاده می‌شوند و امکان ذخیره‌سازی، بازیابی و پردازش داده‌ها را فراهم می‌کنند. این سرورها برای اپلیکیشن‌هایی که نیاز به دسترسی به مقادیر زیادی داده ساختاریافته دارند، ضروری هستند.
• ایمیل سرور (Email Server): این نوع سرورها پیام‌های ایمیلی را در یک شبکه، پردازش و توزیع می‌کنند. ایمیل سرورها پیام‌ها را از سمت سرویس‌گیرنده‌های ایمیل دریافت و آن‌ها را به سرورهای دیگر ارسال می‌کنند تا در نهایت به دستگاه‌های کاربران نهایی برسند.
• فایل سرور (File Server): این سرورها، فایل‌ها را ذخیره و مدیریت می‌کنند و به کاربران اجازه می‌دهند تا فایل‌ها را در یک شبکه به اشتراک بگذارند. آن‌ها ذخیره‌سازی داده‌ها را متمرکز و مدیریت و پشتیبان‌گیری از آن‌ها را آسان‌تر می‌کنند.
• اپلیکیشن سرور (Application Server): آن‌ها وظیفه اجرای اپلیکیشن‌ها را برعهده دارند. این سرورها برای اپلیکیشن‌های پرمصرف که توسط بسیاری از کاربران به اشتراک گذاشته می‌شوند، به کار می‌روند و نیاز به منابع برای اجرای اپلیکیشن‌ها را کاهش می‌دهند.
• پروکسی سرور (Proxy Server): این نوع سرورها به‌عنوان واسطه بین کلاینت‌ها و دیگر سرورها عمل می‌کنند و قابلیت‌های امنیتی، ناشناس‌سازی و کشینگ اضافی را برای بهبود عملکرد و امنیت ارائه می‌دهند.

انواع هاست

در این بخش از بررسی تفاوت هاست و سرور می‌خواهیم درباره انواع هاست صحبت کنیم. هاست‌ هم مانند سرور به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

• هاست اشتراکی (Shared Host): در هاست اشتراکی، چند وب‌سایت، از منابع یک سرور به‌صورت مشترک استفاده می‌کنند. به‌دلیل مقرون‌به‌صرفه‌بودن و سهولت استفاده این نوع هاست، برای وب‌سایت‌ها یا وبلاگ‌های کوچک با ترافیک کم مناسب است؛ اما کنترل و شخصی‌سازی محدودی ارائه می‌دهد.
• هاست سرور مجازی خصوصی (VPS Host): هاست VPS یک محیط سرور مجازی‌ سازی‌شده دارد که کنترل و منابع بیشتری نسبت به هاست اشتراکی ارائه می‌کند. این نوع هاست برای کسب‌وکارهای متوسط که به انعطاف‌پذیری و شخصی‌سازی بیشتری نیاز دارند، مناسب است؛ اما به دانش فنی بیشتری نیاز دارد.
• هاست اختصاصی (Dedicated Host): این نوع هاست یک سرور کامل را به یک کاربر اختصاص می‌دهد و حداکثر کنترل، عملکرد و امنیت را دارد. برای کسب‌وکارهای بزرگ با ترافیک بالا و اپلیکیشن‌های پیچیده مناسب است؛ اما هزینه بالاتری دارد و به مهارت‌های فنی پیشرفته نیازمند است.
• هاست ابری (Cloud Host): هاست ابری، از چند سرور بهره می‌برد و مقیاس‌پذیری و قابلیت اطمینان بالایی را ارائه می‌دهد. برای همین برای سایت‌هایی با ترافیک نوسانی ایدئال است و کاربران فقط برای منابعی که از آن‌ها استفاده می‌کنند، هزینه می‌پردازند.
• هاست وردپرسی (WordPress Host): این نوع هاست به‌طور اختصاصی برای سایت‌های وردپرسی طراحی و بهینه شده است و تمام جنبه‌های فنی مانند به‌روزرسانی‌ها و بک‌آپ‌های آن را مدیریت می‌کند. هاست وردپرسی به کاربران اجازه می‌دهد تا روی ایجاد محتوا تمرکز کنند، بسیار مقیاس‌پذیر است؛ اما قابلیت شخصی‌سازی کمتری دارد.
• هاست کولوکیشن (Colocation Host): این نوع هاست به این‌صورت است که کاربران سخت‌افزار سرور خود را فراهم می‌کنند و در مرکز داده یک ارائه‌دهنده خدمات هاستینگ قرار می‌دهند. هاست کولوکیشن حداکثر سفارشی‌سازی و کنترل را ارائه می‌کند؛ اما به تخصص فنی قابل‌توجهی نیاز دارد و معمولاً گران است.

راست چین کلود ارائه دهنده هاست وردپرس با کیفیت و اختصاصی است؛ این هاست با همه افزونه‌ها و قالب‌های وردپرسی سازگاری 100% دارد و برای انواع سایت شرکتی، وبلاگی، فروشگاهی مناسب است.

هاست یا سرور کدامیک را انتخاب کنیم؟

اکنون که با تفاوت هاست و سرور آشنا شدید، تصمیم‌گیری برای انتخاب بین آن‌ها برایتان آسان‌تر است. درصورتی‌که می‌خواهید یک سایت با ترافیک کم برای وبلاگ یا کسب‌وکار کوچک راه‌اندازی کنید، هاست می‌تواند گزینه مناسب و مقرون‌به‌صرفه‌ای برای شما باشد؛ اما اگر می‌خواهید یک سایت با ترافیک زیاد برای یک سازمان بزرگ راه‌اندازی کنید یا به هاستینگ بازی یا فایل‌سرور نیاز دارید یا قصد دارید پایگاه داده یا پروکسی بسازید، سرور بهترین گزینه برای شماست.

در این مقاله با تفاوت هاست و سرور آشنا شدید و مفهوم و انواع هرکدام از آن‌ها را درک کردید. هاست و سرور اجزای جدایی‌ناپذیر یک شبکه هستند؛ اما نقش و عملکرد متمایزی را ایفا می‌کنند. هاست معمولاً برای راه‌اندازی سایت‌هایی با ترافیک کم تا متوسط استفاده می‌شود و منابع اشتراکی و محدودی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. درحالی‌که سرور برای راه‌اندازی سایت‌های پرترافیک و پیچیده و همچنین برای ایجاد پایگاه داده، پروکسی، بازی‌های آنلاین، ترید و غیره کاربرد دارد. برای انتخاب بین هرکدام از آن‌ها لازم است که نیازهای خود را به‌خوبی بشناسید تا بتوانید بهترین نتیجه را دریافت کنید.

سوالات متداول

1. تفاوت بین هاست و سرور چیست؟

اصلی‌ترین تفاوت هاست و سرور، منابع آن‌هاست. سرورها دارای منابع اختصاصی هستند؛ اما هاست‌ها منابع اشتراکی دارند. در هاست به شما دسترسی کاربر داده می‌شود که امکانات آن محدود است و باید تمامی منابع مانند CPU، رم، هارد، پهنای باند و‌… را با هاست‌های دیگر شریک شوید.

        2. هاست بهتر است یا سرور؟

نمی‌توان گفت کدام‌یک بهتر است؛ زیرا هرکدام ویژگی‌ها و مزایای منحصربه‌فردی دارند که با توجه به آن‌ها باید گزینه موردنظر خود را انتخاب کنید. برای مثال برای کسب و کارهای کوچمک بهتر است از هاست استفاده کرد و برای کارهای مهمی مثل ترید از سرور.